CẢM LẠNH - COMMON COLD

1.TỔNG QUAN:

      Cảm lạnh, hay viêm nhiễm đường hô hấp trên, là một trong những nguyên nhân hàng đầu đi khám bác sỹ. Nguyên nhân thường do các chủng virus, điều trị cảm lạnh chỉ là điều trị triệu chứng. Kháng sinh không hiệu quả ở cả người lớn và trẻ em. Ở trẻ em, nguy cơ có hại tiềm ẩn và không có lợi ích khi điều trị bằng các thuốc ho và lạnh không cẩn kê đơn ( over-the-counter -- OTC). Do đó những loại thuốc này không nên dùng cho trẻ < 4 tuổi. Các thuốc thường dùng khác như corticoid hít, corticoid uống,Echinacea cũng không có hiệu quả trên trẻ em. Các thuốc cải thiện triệu chứng ở trẻ em bao gồm vapor rub (một loại dầu bôi có bạc hà), zinc sulfat, chiết xuất Pelargonium sidoides (geranium), mật kiều mạch (tam giác mạch). Phòng bệnh bằng men vi sinh (probiotics), zinc sulfat, rửa mũi bằng nước muối sinh lý, và thảo dược Chizukit giảm tỉ lệ cảm lạnh ở trẻ em. Với người lớn, antihistamines, corticoid đường mũi, codeine, rửa mũi nước muối, vá sông hơi thì không hiệu quả trong giảm triệu chứng cảm lạnh. Pseudoephedrin, phenylephrin, ipratropium hít, zinc (acetat hoạc glucozonat) làm giảm khiêm tốn độ nặng và thời gian bệnh ở người lớn.Thuốc giảm đau chống viêm nonSteroid và các triết xuất thảo dược , cải thiện triệu chứng ở người lớn. Dùng tỏi để phòng bệnh có thể giảm tần số mắc ở người lớn, nhưng không có hiệu quả trong giảm thời gian bị bệnh. Rửa tay để giảm sự lan rộng của virus gây cảm lạnh. Dùng Vitamin C phòng bệnh giảm kém triệu chứng và thời gian ở cả người lớn và trẻ em.
    Nguyên nhân hay gặp nhất là do rhinovirus. Các virus này tập trung trong các chất tiết của mũi, dễ dàng lây truyền qua hắt hơi, ho, sỉ mũi. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm: sốt, ho, chảy mũi, tắc mũi, đau họng, và đau cơ. Bệnh nhân đến khám vì các triệu chứng của cảm lạnh vào tất cả các mùa.
Cạm lạnh sẽ tự giới hạn, thường lâu nhất là 10 ngày; do đó điều trị thì trực tiếp vào giảm triệu chứng hơn là điều trị nguyên nhân.
     Thuốc lạnh và ho đừng trong top 20 chất dẫn đầu dẫn đến cái chết trong trẻ em dưới 5 tuổi. Năm 2008, FDA khuyến cáo rằng những thuốc ho và lạnh OTC tránh dùng cho trẻ nhỏ hơn 2 tuổi. Sau khi xóa bỏ các thuốc ho và lạnh OTC cho trẻ em, Số lượng những ca cấp cứu do tác dụng phụ của thuốc đã giảm một nửa ở trẻ nhỏ hơn 2 tuổi. Các nhà sản xuất cũng tự nguyện thay đổi nhãn sản phẩm để chỉ ra rằng chúng nên tránh dùng ở trẻ <4 tuổi.

2.CÁC KHUYẾN CÁO THỰC HÀNH LÂM SÀNG:

• Kháng sinh không nên dùng để điều trị triệu chứng cảm lạnh ở cả người lớn và trẻ em.  A
• Các thuốc lạnh và ho OTC không nên dùng cho trẻ em nhỏ hơn 4 tuổi bởi vì nguy cơ gây hại và thiếu lợi ích. B
• Điều trị vời buckwheat honey (mật kiều mạch-tam giác mạch), triết xuất Pelargonium sidoides, rửa mũi nước muối , vapor rub, hoạc zinc sulfat có thể giảm triệu chứng cảm lạnh ở trẻ em. B
• Codeine thì không hiệu quả với ho ở người lớn. A
• Đơn trị liệu antihistamin không triệu chứng cảm lạnh ở người lớn. A
• Các thuốc thông mũi, hoạc phối hợp thuốc thông mũi với antihistamine, và ipratropium (Atrovent) trong mũi cỏ thể cải thiện triệu chứng ở người lớn. B
• Thuốc giảm đau chống viêm không steroid giảm đau thứ phát do viêm nhiễm đường hô hấp trên ở người lớn. A

3 CÁC LIỆU PHÁP KHÔNG HIỂU QUẢ ĐIỀU TRỊ CẢM LẠNH Ở TRẺ EM:

• Các kháng sinh: không có khác biệt trong sự kéo dài của triệu chứng với cảm lạnh hoạc viêm mũi nhầy mủ (purulent rhinitis) so sánh với giả dược (placebo)
• Carbosystein: không khác nhau đáng kể trong ho, khó thở hoạc sức khỏe chung so với giả dược.
• Dextromethorphan: không ưu việt hơn placebo trong ho về đêm hoạc chất lượng giâc ngủ ở trẻ hay bố mẹ.
• Diphenhydramine;  không ưu việt hơn placebo trong ho về đêm hoạc chất lượng giâc ngủ ở trẻ hay bố mẹ.
• Corticosteroid liều thấp đường mũi: không giảm số lần yêu cầu corticosteroid uống, số lần cấp cứu và nhập viện, tần số của sự khò khè, hay thời gian của mỗi lần cảm lạnh.
• Prednisolone uống: không khác nhau đáng kể trong thời gian nằm viện, trung bình 7 ngày theo như cha mẹ báo cáo, hoạc vào lại viện vì khó thở trong vòng 1 tháng so với placebo.
• OTC antihistamin: không hiệu quả hơn placebo với ho.
• OTC antihistamin + thuốc làm thông mũi: không hiệu quả hơn placebo với ho.
• Thuốc chống ho OTC: không hiệu quả hơn placebo với ho.
• Thuốc chống ho OTC + thuốc giãn phế quản: không hiệu quả hơn placebo với ho.
• Vitamnin C: chưa được nghiên cứu trên trẻ em.

Nguồn: http://www.aafp.org/afp/2012/0715/p153.html