TÂM TÌNH BÁC SỸ TRẺ

   Lại một chút miên man của người bác sỹ trẻ:
   Mình rất hay nghe được gia đình, bạn bè và người thân mình, hay đến các quấy thuốc để kể bệnh, rồi mua thuốc về uống. Có thể bệnh đỡ, có khi đỡ rất nhanh, nên rất khen các quầy này, nhưng có một số điều mà các bạn không biết đằng sau nó vì bạn không biết về ngành y. Rồi có những trường hợp cho thuốc sai hoàn toàn, mà đó lại chính là bà ngoại mình, khi bị zona thần kinh lại cho bôi kem corticoid làm cho bệnh nặng hơn. Rồi lại ngay chính mẹ mình bảo với mình "ốm phải uống thuốc vào, không tự khỏi được đâu" đúng là mẹ thương mình, nhưng mẹ có lẽ mẹ quên dù sao con mẹ cũng là một bác sỹ chính quy mà, thuốc chỉ tốt khi đúng bệnh, thậm chí đúng bệnh còn phải có tác dụng phụ, còn ngược lại thuốc sẽ rất xấu khi không dùng đúng bệnh. Qua một số câu chuyện trên, mình muốn viết ra chút tâm sự với tất cả các bạn. Hi vọng các bạn sẽ có những lựa chọn đúng đắn hơn cho sức khỏe của bạn và gia đình thân yêu của mình.

   Tâm lý chung của mọi người khi đi khám bệnh:
      1. "Bác sỹ trẻ thua y sỹ già", không thậm chí thua cả một dược tá bán quầy thuốc, không phải tự nhiên mà mình lại nói như vậy, vì chính người nhà mình, có khi lại tin tư vấn, tin mua thuốc ở một quầy thuốc hơn là tin mình. Ai đồng ý với quan điểm này, riêng mình thì không, không phải mình cho là mình giỏi, mình kiêu ngạo, nhưng y học luôn thay đổi, nếu như không cập nhật, các bs sẽ bị tụt hậu rất nhanh. Y học đang hướng về y học bắng chứng (nghĩa là đã có nghiên cứu cụ thể nói là đúng), và dần bỏ đi y học theo kinh nghiệm (chưa có bằng chứng khoa học xác minh). Và kinh nghiệm ở đây, là kinh nghiệm từ nhiều năm, nhiều chuyên gia, rồi đúc kết lại thành đồng thuận, chứ không phải của 1 ông bác sỹ, liệu ông ta khám được bao nhiêu người, và sau khi điều trị xong, hồ sơ của họ có còn được lưu lại? Vậy nên nếu không cập nhật mới thì bs già sẽ có nhiều quan điểm sai lầm. Ví dụ cho trường hợp này là trong bệnh tiểu đường, trước kia insulin chỉ được chỉ định khi thuốc uống không đủ để duy trì đường huyết, vậy 1 ông bs già, cứ mãi ếch ngồi đáy giếng, liệu có làm chậm trễ điều trị cho bệnh nhân? Tất nhiên, nói đi cũng phải nói lại, cái thua của các bs trẻ là trong những trường hợp cấp cứu, họ sẽ không thể nhanh nhậy được bằng các bs đã từng trải. Và nếu đem so sánh với các thầy, các bs đi trước mà họ luôn cập nhật hàng ngày thì đương nhiên các bs trẻ sẽ thua xa. .
    2. Muốn bệnh khỏi càng nhanh càng tốt, điều này không sai với các bạn, các bạn đâu trong ngành y mà các bạn biết được, với một số bệnh, một số thuốc, nếu dùng không đúng cách, triệu chứng giảm rất nhanh, nhưng sau đó, đi kèm là cả một hệ lụy cho cuộc sống sau này của bạn Ví dụ: Điển hình nhất cho trường hợp này là các bác bị đau xương khớp, dùng thuốc bừa bãi nên nhiều bác vào viện vì lệ thuộc thuốc, và vì tác dụng phụ của thuốc tàn phá vô cùng. Cái sai này là sai ở các dược tá quầy thuốc, các y sỹ, và thậm chí là các bs, hoạc là không có kiến thức, hoạc là có mà coi như không biết mà không tư vấn cho bạn được kĩ càng.
     3. Khi bạn đến khám bệnh, bạn gặp một người bác sỹ, lạ quá bạn thấy ông này mở sách ra để đọc . Trong đầu bạn nghĩ " thôi xong, mình gặp phải ông bs không ra gì rồi, bs là bệnh nhân đến khám cái phải nói đc bệnh ngay chứ, ai lại...". Điều sai này ở các bạn, tôi rất khâm phục các vị bác sỹ nào mà bệnh nhân đến khám là lại sách vở và tìm tòi, tìm để làm sao điều trị tốt nhất cho bệnh nhân. Các thầy của tôi nói "khi họ sang nước ngoài để học, các bs bên đó đều có 1 chiếc ipad, và có internet đi kèm, khi bệnh nhân đến khám, có những thứ họ sẽ cần phải tìm hiểu thêm, và chỉ dẫn đúng cho bệnh nhân (kiểu nói có sách, mách có chứng, tôi cho ông thuốc này, vì sách thế này đây), nên bệnh nhân họ rất tin tưởng". Nhưng ở VN thì không như vậy, họ coi thường những vị bác sỹ có tâm đó, coi các bs đó là loại bỏ đi. Các bạn ạ, kiến thức y học nó rộng mênh mông, nếu như không có sách vở, không một ông bs nào có thể nhớ hết được. Những ông mà điều trị không có sách vở, các ông chỉ coi bạn đến, họ kê đơn, rồi bạn đi, còn về lâu dài đó là việc của các bạn. Lấy ví dụ cho trường hợp này đó là các bệnh tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, ....Các bạn nên biết, thuốc điều trị tiểu đường, hạ áp,...(và tất cả các loại thuốc khác như giảm đau, kháng sinh, tim mạch,..) có rất nhiều nhóm, nhưng nhóm nào tốt cho đối tượng bệnh nhân nào, có bệnh gì đi kèm, cái đó mới là cái khó, các bs nhiều khi không biết, chứ đừng nói dược tá. Vậy là khi bạn ra quầy thuốc mua thuốc huyết áp chẳng hạn, bạn đc 1 cô dược tá tư vấn "loại này thuốc ngoại, đắt và tốt lắm. Loại kia thuốc nội, rẻ lắm".  Tâm lý chung, đắt mới là tốt. Vậy là có khi bạn bỏ qua đơn của bs, b mua loại thuốc kia. Đâu biết rằng nó vẫn hạ áp đấy, nhưng có khi nó không tốt, lại xấu cho bạn.
    4. Khi đi khám bệnh, bạn muốn phải được cho thuốc, thậm chí không cần biết thuốc gì, mà lại càng đắt càng tốt. Một bs nào đó sau khi khám xong, không kê cho bạn 1 loại thuốc nào, tư vấn bạn về nhà, giữ gìn vệ sinh, nghỉ ngơi, vài ngày bệnh sẽ tự hết. Bạn lại nghĩ " ông này chắc không biết gì, khám xong chả cho thuốc lại bảo bệnh tự khỏi". Vậy là bạn lại ra quầy thuốc, lại được các bạn "thần y" chữa bách bệnh đó cho một đống thuốc về nhà, vui hơn hẳn khi gặp ông bs kia, mặc dù mất tiền. Ví dụ điểm hình nhất cho nhóm bệnh này là các bệnh cảm cúm, sổ mũi, sốt, ho,... thưa với các bạn là các bệnh này 90-95% là do virus, mà vì virus nên kháng sinh không có hiệu quả, không có nghiên cứu nào chỉ ra dùng kháng sinh có hiệu quả kể cả dự phòng nhiễm khuẩn, vậy nên bạn ra quầy thuốc, được cho 1 đống kháng sinh về nhà uống, lại còn kháng sinh mới, kháng sinh đắt chứ. Vấn nạn lạm dụng kháng sinh bắt đầu từ đây, và khi bạn bị nhiễm khuẩn thật, việc điều trị sẽ vô cùng khó khăn do vi khuẩn đã bị kháng kháng sinh rồi. Các bạn quan tâm hơm đọc bài commom cold để hiểu thêm nhé, cho thuốc các bé thậm chí không có lợi mà con nguy cơ gây hại.

p/s: mong các bạn sẽ sáng suốt hơn trong bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình thân yêu của mình nhé!
 Mình rất thích câu nói: "một bác sỹ tốt là một bác sỹ có thể kê thật ít thuốc cho bệnh nhân"