Thứ Bảy, 21 tháng 7, 2018

CHĂM SÓC DA BAO QUY ĐẦU CHO TRẺ

I. GIẢI PHẪU BÌNH THƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA DA BAO QUY ĐẦU (FORESKIN):
 - Bao quy đầu là lớp da dư thừa thường kéo dài khoảng 1 cm ra ngoài quy đầu dương vật. Nó bảo vệ cho niệu đạo và qui đầu dương vật .
- Bao qui đầu bình thường bắt đầu phát triển như một nếp gấp biểu mô phát triển vào bên trong từ các tuyến của qui đầu dương vật tại thời điểm thai tám đến chín tuần tuổi và hoàn thành bình thường trước khi thai 4 đến 4,5 tháng. Lớp biểu mô vảy lát bên trong của bao qui đầu ban đầu dính với dương vật.

II. DA BAO QUI ĐẦU CO RÚT (FORESKIN RETRACTION):
 - Tách bao quy đầu ra khỏi quy đầu dương vật bắt đầu muộn trong thai kỳ, nhưng vẫn chưa hoàn chỉnh ở hầu hết các trẻ nam lúc sinh. Chỉ có khoảng 4 phần trăm nam giới có một bao quy đầu hoàn toàn có thể thu vào lúc sinh, và trong hơn một nửa nam giới mới sinh, da bọc qui đầu không thể được rút lại đủ để nhìn rõ lỗ niệu đạo.
- Sau khi sinh, dương vật phát triển và sự cương cứng sinh lý giúp cho quá trình bong tróc và hình thành keratinized (smegma) giữa các lớp, làm lỏng dần sự dính và cho phép da qui đầu co rút lại được.

Hẹp bao quy đầu được chia thành các dạng hẹp sinh lý và hẹp bệnh lý:
● Hẹp sinh lý, được thấy ở hầu hết các nam giới mới sinh, là do sự phát triển bình thường của các kết dính bẩm sinh giữa da bọc qui đầu và qui đầu.
● Hẹp bệnh lý được định nghĩa là bao quy đầu thực sự không thể co rút do sẹo ở phần xa của bao qui đầu, chẳng hạn như xuất hiện sự xơ hóa bao qui đầu do nhiễm trùng và viêm. Sẹo này thường xuất hiện như một vòng sợi trắng bị co thắt quanh qui đầu (hình 2) .
Image
Hình 2: hẹp bao qui đầu bệnh lý

III. VỆ SINH VÀ CHĂM SÓC DA QUI ĐẦU HÀNG NGÀY:
 - Điều quan trọng là phải giáo dục cả cha mẹ lẫn người chăm sóc về việc chăm sóc và vệ sinh định kỳ cho trẻ sơ sinh nam không cắt bao quy đầu. Giáo dục tối ưu làm giảm sự lo lắng của cha mẹ và các giới thiệu không cần thiết cho các bác sỹ, và, có lẽ, làm giảm nguy cơ hẹp qui đầu bệnh lý.
- Các hướng dẫn dựa trên bằng chứng cho việc chăm sóc da qui đầu không tồn tại, nhưng cách tiếp cận sau đây để chăm sóc định kỳ dựa trên ý kiến các chuyên gia và các nghiên cứu quan sát .
● Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ (< 6 tháng tuổi), da bọc qui đầu không cần chăm sóc đặc biệt gì khác so với các phần da còn lại của cơ thể. Dương vật nên được rửa thường xuyên khi tắm. Xà phòng có thể được sử dụng miễn là nó không gây kích ứng và an toàn với tuổi của trẻ.
● Thay tã thường xuyên để ngăn ngừa phát ban tã và giảm kích ứng da.
● Tránh giật mạnh da qui đầu về sau vì rách có thể gây ra chảy máu, và có thể dẫn đến xơ hóa và phát triển hẹp bao quy đầu bệnh lý. Rút lại nhẹ nhàng da bao quy đầu khi thay tã và tắm sẽ cho phép co hồi dần dần và tách dần qui đầu khỏi dương vật. Khi bao quy đầu co rút lại tự nhiên, vệ sinh sạch và sau đó làm khô bên dưới bao quy đầu. Sau khi tắm, bao quy đầu bị  rút lại luôn luôn được kéo về vị trí bình thường của nó bao phủ qui đầu dương vật. Việc không làm như vậy có thể dẫn đến chứng nghẹt bao qui đầu (paraphimosis - khi bao quy đầu được rút lại phía sau qui đầu dương vật  và không thể quay trở lại vị trí bình thường của nó), kết quả là tắc tĩnh mạch và bạch huyết của qui đầu dương vật (hình 3). 
- Khi trẻ lớn hơn, trẻ nên được hướng dẫn về việc rút bao qui đầu, vệ sinh thường xuyên và lau khô qui đầu, và trả lại bao qui đầu về vị trí bình thường của nó.
Image
Hình 3: paraphimosis (nghẹt bao qui đầu)

Trong lần khám kiểm tra sơ sinh và thăm khám trẻ định kỳ, việc đánh giá nên bao gồm đánh giá dòng nước tiểu và bao gồm các câu hỏi sau đây:
● Dòng nước tiểu có mạnh không?
● Dòng nước tiểu có thẳng không? 
● Bao quy đầu có bị phồng ra khi đi tiểu không?
● Trẻ có thấy thoải mái khi đi tiểu không? 
 - Nếu câu trả lời cho bất kỳ câu hỏi nào trong số này là không, ngoại trừ việc bao qui đầu phồng lên khi đi tiểu, cần thực hiện các đánh giá chuyên sâu hơn bao gồm, nếu có thể, quan sát trực tiếp dòng nước tiểu. Trong một số trường hợp, bất thường dòng nước tiểu có thể là do các biến chứng của bao qui đầu.

IV. CÁC TÌNH TRẠNG LIÊN QUAN ĐẾN DA QUI ĐẦU:
 - Một vài tình trạng có thể được nhìn thấy trong các bé trai không cắt bao quy đầu; một số là lành tính và chỉ yêu cầu trấn an cho bệnh nhân và cha mẹ, và một số là những biến chứng cần được can thiệp.

1. Các tình trạng lành tính:
 - Mà thường không yêu cầu can thiệp, chỉ cần trấn an, bao gồm:
● Hẹp qui đầu sinh lý.
● Nang bao qui đầu do bựa sinh dục (smegma)
● Phình bóng thoáng qua của bao quy đầu.

1.1. Hẹp qui đầu sinh lý:
- Như đã thảo luận ở trên, hiện tượng hẹp sinh lý có mặt ở hầu như tất cả nam giới mới sinh. Mặc dù tỉ lệ bong ra tự phát của hẹp bao qui đầu sinh lý cao, tỷ lệ này biến đổi nên không thể thiết lập một độ tuổi mà da bọc qui đầu nên thường rút lại và tách khỏi qui đầu. Với các bé trai ở độ tuổi đi học có da bọc qui đầu không co lại được hoàn toàn, cha mẹ của các bé này nên được tư vấn rằng đó là bình thường và theo thời gian, có khả năng rất cao sẽ co rút lại một cách tự nhiên. Các bác sĩ lâm sàng cũng nên hướng dẫn cha mẹ về việc tăng cường vệ sinh qui đầu thích hợp; bệnh nhân và / hoặc cha mẹ có thể được dạy để thực hiện co kéo nhẹ nhàng bao qui đầu về sau. Một liệu trình kéo dài bốn đến tám tuần thuốc corticosteroid tại chỗ (ví dụ, kem betamethasone 0,05%) được bôi trực tiếp vào trước bao qui đầu hai lần mỗi ngày, đẩy nhanh quá trình co rút tự nhiên của bao qui đầu. (Xem 'Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát'  bên dưới.)

1.2. Bựa sinh dục và nang bao qui đầu:
 - Các tế bào biểu mô bong tróc bị mắc kẹt dưới bao quy đầu được gọi là bựa sinh dục. Ở các bé trai có bao quy đầu không thể hoàn toàn co rút lại được, bựa sinh dục có thể hình thành cục u trắng dưới bao quy đầu, thường được gọi là u nang qui đầu. Nang này là lành tính và thường nằm xung quanh nếp qui đầu. Nó hỗ trợ cho quá trình tách biệt giữa bao qui đầu và qui đầu dương vật , và được ép đùn ra khi da bọc qui đầu trở nên dễ co rút hơn.

1.3. Bao quy đầu phồng to (Foreskin ballooning);
- Phình bong bóng thoáng qua của bao qui đầu trong quá trình đi tiểu thường là lành tính. Tuy nhiên, nếu việc giữ nước tiểu chỉ có thể được giải quyết sau khi dùng tay để ép, phụ huynh nên cho trẻ đi khám bác sỹ. Trong tất cả các trường hợp khác, cha mẹ nên được trấn an đây là một tình trạng lành tính sẽ tự giải quyết theo thời gian vì có sự gia tăng sự co rút của bao quy đầu.

2. Các tình trạng bệnh lý :
- Các biến chứng của bao quy đầu thường đòi hỏi sự can thiệp bao gồm:
● Hẹp bao qui đầu bệnh lý
● Paraphimosis (nghẹt qui đầu)
● Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát (UTIs)
● Viêm đầu dương vật và bao qui đầu nặng / tái phát
● Balanitis xerotica obliterans (BXO) ( Viêm xơ qui đầu)
● Frenulum breve ( dây thắng dương vật ngắn).
Trong một đánh giá của Đan Mạch năm 2014 về 181 nam giới cần can thiệp phẫu thuật cho các biến chứng bao quy đầu, hẹp bao quy đầu là chỉ định cho hầu hết bệnh nhân (n = 172, 95%) và chín bệnh nhân còn lại có benve frenulum, chủ yếu là triệu chứng trong quá trình cương cứng. Một phần tư bệnh nhân (n = 46) bị nghi ngờ có BXO trước khi phẫu thuật, và 31 bệnh nhân (17%) có ít nhất một lần viêm qui đầu (sưng dương vật qui đầu).

2.1. Hẹp qui đầu bệnh lý:
 - Được định nghĩa là bao quy đầu thực sự không thể thụt vào thứ phát do sẹo ở phần xa của da qui đầu, chẳng hạn như da qui đầu xơ hóa do chấn thương, nhiễm trùng và / hoặc viêm. Một vòng xơ qui đầu (cicatrix) có thể hình thành từ sẹo do co rút cưỡng bức bao qui đầu hoặc sau các đợt viêm qui đầu. Cicatrix cũng có thể xảy ra do sẹo sau khi cắt bao quy đầu. (Xem "Các biến chứng của cắt bao quy đầu", phần trên 'Cicatrix'.)
- Các triệu chứng của hẹp bao qui đầu bệnh lý bao gồm:
● Da qui đầu không thể co rút thứ phát sau khi đã có thể co rút ở độ tuổi sớm hơn
● Kích thích hoặc chảy máu từ bao qui đầu
● Dysuria ( tiểu đau hoặc tiểu khó)
● Khó cương cứng
● Viêm qui đầu và bao qui đầu tái phát
● Giữ nước tiểu mãn tính với da qui đầu phồng bong bóng chỉ được giải quyết bằng cách nén bằng tay.
- Hẹp bao qui đầu bệnh lý làm tăng nguy cơ biến chứng bao quy đầu khác bao gồm nghẹt qui đầu, nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát, viêm qui đầu tái phát / nặng và BXO.
- Khi có bệnh hẹp bao qui đầu bệnh lý, nên tìm kiếm tư vấn từ bác sỹ tiết niệu nhi khoa. Một vài lựa chọn điều trị tồn tại, và phụ huynh không bao giờ nên được tư vấn rằng con họ "cần" cắt bao quy đầu mà không xem xét các biện pháp can thiệp thận trọng hơn. Các lựa chọn điều trị bao gồm:
● Các bài tập kéo bao qui đầu đã được báo cáo là có một số thành công trong điều trị bệnh hẹp bao quy đầu. Trong một nghiên cứu so sánh việc kéo da bao qui đầu và corticosteroid tại chỗ với nhóm kiểm soát chỉ với kéo da qui đầu một mình, 60 trong số 90 trẻ trong nhóm đối chứng đáp ứng với sự giải phóng của bao quy đầu hẹp bằng cách  rút lại càng xa càng tốt khoảng 1 phút, thực hiện 4 lần hàng ngày từ một đến ba tháng.
● Corticosteroids tại chỗ, thường được dùng đồng thời với các bài tập kéo rút thường xuyên, có hiệu quả ở hầu hết các bé trai bị hẹp qui đầu bệnh lý. Kem Betamethasone (0,05%) là thuốc bôi được sử dụng thường xuyên nhất; các thuốc khác bao gồm 0,01 đến 0,5% triamcinolone và 0,05% fluticasone propionate. Trong hai nghiên cứu lâm sàng, sử dụng hàng ngày của kem betamethasone 0,05% trong ít nhất bốn tuần dẫn đến giải phóng đầy đủ của hẹp bao quy đầu ở hơn 90% bệnh nhân.
● Phẫu thuật cắt bao qui đầu.
- Trong thực tế, ban đầu chúng tôi điều trị hẹp qui đầu bệnh lý với kem betamethasone 0,05% bôi hai lần một ngày trực tiếp trên và xung quanh vòng hẹp trong sáu tuần, và các bài tập kéo rút (co rút nhẹ bao quy đầu) thực hiện nhiều lần trong ngày. Ở những bệnh nhân thất bại điều trị corticosteroid tại chỗ, các lựa chọn phẫu thuật được trình bày cho bệnh nhân / gia đình và lựa chọn can thiệp dựa trên những phát hiện lâm sàng và ưu tiên của bệnh nhân / gia đình.

2.2. Paraphimosis (nghẹt qui đầu):
 - Nghẹt qui đầu có thể dẫn đến tắc nghẽn tĩnh mạch và bạch huyết của  qui đầu, và cuối cùng là chèn ép động mạch (hình 3). Paraphimosis là một trường hợp khẩn cấp và cần được cấp cứu ngay.

2.3. Nhiễm trùng tiết niệu tái phát:
 - Nguy cơ tăng gấp 4 đến 10 lần ở trẻ sơ sinh không cắt bao quy đầu so với cắt bao quy đầu. Ở những bé trai có UTI tái phát hoặc có UTI và / hoặc bằng chứng về bất thường cơ quan sinh dục tiết niệu (ví dụ như trào ngược nước tiểu), cắt bao quy đầu có thể được coi là can thiệp tiềm năng để giảm nguy cơ UTI trong tương lai.

2.4. Balanoposthitis:
 - Là một tình trạng viêm của qui đầu và bao quy đầu (hình 4).  Chú ý, balanitis là viêm chỉ có ở qui đầu. Mặc dù ở trẻ có nhiều nguyên nhân, balanoposthitis thường là kết quả từ vệ sinh kém mà đôi khi phức tạp do nhiễm trùng thứ phát. Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể không thể đi tiểu, trong trường hợp này, việc đặt ống thông bàng quang được chỉ định.

Image
Hình 4: Balanoposthitis

2.4. Balanitis xerotica obliterans :
- Là một bệnh viêm da teo mãn tính không rõ nguyên nhân. Nó là một bất thường sinh dục của sự liken hóa và xơ teo và được đặc trưng bởi mảng xơ trắng trên qui đầu dương vật và bao quy đầu. Những mảng bám này cuối cùng mở rộng và kết hợp thành một khối xơ cứng với các kết dính (hình 5).
- Mặc dù corticosteroid tại chỗ đã được sử dụng để điều trị BXO, nhưng kết quả là kém ngoại trừ trong những trường hợp nhẹ. Ở những bệnh nhân bị hẹp bao quy đầu, cắt bao quy đầu là sự can thiệp ưu tiên vì nó là phương pháp chữa trị ở hầu hết các bệnh nhân. Tuy nhiên, nếu sau khi cắt bao quy đầu BXO vẫn dai dẳng, tái tạo và / hoặc tham khảo bác sỹ da liễu có thể cần thiết.
Image
Hình 5: Balanitis xerotica obliterans
2.5. Frenulum breve ( dây thắng dương vật ngắn):
- Frenulum của dương vật là một mô đàn hồi dưới qui đầu dương vật kết nối với bao quy đầu và giúp hợp bao qui đầu co rút qua qui đầu. Ở nam giới với breve frenulum, frenulum là quá ngắn, và do đó hạn chế sự di chuyển của bao quy đầu. Tình trạng này thường có triệu chứng hơn trong quá trình cương cứng vì thắng dương vật ngắn khi cương cứng, dẫn đến đau. Trong trường hợp nghiêm trọng, trong quá trình kích thích tình dục, nó có thể bị rách, dẫn đến khó chịu và chảy máu.

Nguồn: https://doctorplus.club/uptodate/topic.htm?path=care-of-the-uncircumcised-penis-in-infants-and-children#H172410968

************* Bs Đặng Ngọc 0973. 387. 024 *************

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét